Electrotecnia e robótica como novidades?

Leo con estupor un artigo publicado este xoves no Faro de Vigo, “Educación incorporará electrotecnia a las materias opcionales en Bachillerato“, no que se presentan as materias de electrotecnia e de robótica como novidades introducidas recentemente no sistema educativo galego, dando a entender un impulso da administración educativa cara á educación tecnolóxica.

Nada máis lonxe da realidade!

Para quen non estea ao tanto do que sucede na educación, gustaríame indicar unha serie de cousas que poden axudar a ler este artigo cunha visión crítica.

Electrotecnia

electrotecniaA materia de Electrotecnia existe no sistema educativo desde a implantación da LOGSE, hai máis de 20 anos. Era unha materia troncal en 2º de bacharelato, de 4 horas semanais, primeiro na modalidade de Tecnoloxía do bacharelato LOGSE e despois na modalidade de Ciencias e Tecnoloxía coa LOE. Desde a aprobación da LOMCE, a modalidade de Ciencias e Tecnoloxía pasa a ser modalidade de Ciencias, a secas, a Electrotecnia elimínase do programa e Tecnoloxía Industrial I e II deixan de ser materias troncais, pasando a ser específicas cunha carga horaria reducida.

Se ben hai que alegrarse de que en Galicia se recuperase a electrotecnia no bacharelato dentro das materias de libre configuración, aínda que sexa cunha ínfima carga horaria de 2 horas semanais, non é de recibo que se presente como se fose unha novidade, e menos dar a entender que se aposta pola orientación cara os estudios científico-técnicos, cando a LOMCE elimina a vía tecnolóxica do bacharelato.

Robótica

2054-brazo-robot-dibujante-01Outra materia que se presenta coma novidade é a Robótica. Se ben é certo que se se introduciu o curso pasado ma materia a robótica de libre configuración de 2 horas semanais en 1º de bacharelato, cabe facer un par de consideracións, que non se teñen en conta neste artigo.

A robótica está incluída no currículo de Tecnoloxía de 4º de ESO desde o ano 2006. Tamén se inclúen contidos de programación, control e robótica en todos os cursos de Tecnoloxía da ESO e na materia de Tecnoloxía Industrial do bacharelato. Polo tanto, non é algo novo no sistema educativo. É para alegrarse de que por fin a Consellería de Educación teña reservada unha partida orzamentaria para equipar aos centros, pero xa tardou en facelo. Galicia é a única comunidade autónoma na que non se realizou ningunha dotación específica para traballar os contidos de robótica que temos no currículo de tecnoloxía desde o ano 2006, e en todo este tempo os centros tivemos que buscarnos a vida para poder traballar. Xa choveu!

Outro dos problemas que ten esta nova materia de robótica é que na maioría dos centros, especialmente os pequenos, non se pode ofertar. A combinación de horas no 1º curso de bacharelato impide que se poda cursar a materia de Tecnoloxía Industrial e a de Robótica conxuntamente, a non ser que se obrigue ao alumnado a cursar relixión, cousa que se intenta evitar, evidentemente.

Minifundismo curricular

minifundioHai unha cousa que me preocupa enormemente do que está a suceder en cada reforma educativa, e é a continua parcelación e fragmentación do coñecemento que se está a producir. Proliferan as materias de 1 e 2 horas semanais a costa de reducir a carga horaria doutras. Non ten sentido, agás para facer publicidade e saír nos medios presumindo da aposta por determinados campos do coñecemento, neste caso a tecnoloxía e a robótica.

Hai que salientar que a robótica non é unha disciplina en si mesma, senón que é un conxunto de tecnoloxías, nas que se integran a mecánica, electricidade e electrónica, estruturas, programación, proxectos, etc. Onde mellor se traballa non é nunha materia illada, senón no seo dunha materia global na que se tratan todos estes temas, como poden ser a materia de Tecnoloxía da ESO ou na de Tecnoloxía Industrial do bacharelato.

A fragmentación do coñecemento en disciplinas illadas e con reducida carga horaria non é educativamente eficaz, pois non hai continuidade, non hai visión global e non dá tempo á realización de proxectos complexos. É moitísimo máis eficaz a aprendizaxe en 1º de bacharelato con 4 horas de tecnoloxía industrial, que con 3 + 2 horas de Tecnoloxía e robótica, pero nin sequera isto é posible, xa que non se poden ofertar conxuntamente. O alumnado ou ten 3 horas de tecnoloxía Industrial ou 2 horas de robótica, cando antes eran 4 horas de tecnoloxía. Empeoramos moito na educación tecnolóxica, por moita publicidade que fagan.

Propostas

Como amañar isto?

Para empezar, cómpre algo de cordura no sistema educativo, que deixen de tomar decisións á lixeira coa intención de sacar réditos políticos e se faga unha proposta curricular global, seria, sensata e coherente. Non podemos seguir coa pelexa de horas para ver quen apaña o cacho máis grande do pastel curricular, o que conduce a situacións completamente insostibles e ineficaces. Témome que pido moito.

Derrogar a LOMCE e repensar o sistema educativo. Non chega con intentar frear as nefastas reválidas ou cambiar o status da relixión. A organización curricular e os propios currículos non hai por onde collelos.

Recuperar a vía tecnolóxica no bacharelato, con materias troncais ao mesmo nivel que outras. A tecnoloxía non pode ser un complemento de segunda categoría cando se quere apostar pola orientación cara aos estudos STEM (Ciencia, tecnoloxía, enxeñaría e matemáticas). Coa LOMCE a cousa se queda en SM, pois non se considera a tecnoloxía e a enxeñería como opción formativa. Para iso cómpre tamén recuperar a tecnoloxía de 4º de ESO como válida para calquera orientación, tanto de FP como para o bacharelato.  Coa LOMCE queda relegada á vía dirixida a FP e non na vía de ensinanzas académicas.

E se non teñen intención de parar a LOMCE, no bacharelato polo menos se podería asignar unha hora semanal a unha materia específica, para que poda utilizarse como alternativa á relixión. Dese xeito si se poderían cursar Tecnoloxía Industrial e Robótica simultaneamente. A materia de “cultura científica” podería ser unha boa opción, ciencia como alternativa á relixión.

En fin, se queren demostrar interese pola orientación académica cara ós estudos tecnolóxicos fai falta máis compromiso real e menos publicidade.


A tecnoloxía: Unha actividade menor?

Hoxe voume desafogar un pouco.

Aínda só é un borrador, pero proximamente vaise publicar o “Decreto polo que se establece o currículo da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia”, decreto que, xunto coa LOMCE do Ministerio de Educación, constitúe unha absoluta aberración no tratamento da Educación Tecnolóxica.

En 4º de ESO, se non mudan as cousas, o alumnado da vía de ensinanzas académicas dirixida cara o Bacharelato non vai poder cursar a materia de Tecnoloxía. Por que se impide que un alumno ou alumna interesados nas enxeñarías ou nos estudos técnicos superiores de FP poda estudar contidos coma os de electrónica analóxica e dixital, pneumática, programación, robótica ou sistemas de comunicación que aparecen no currículo de Tecnoloxía de 4º de ESO? Tecnicamente a LOMCE non impide isto, e é a propia Consellería de Educación a que establece esta limitación impedindo que o alumnado curse materias que non sexan da súa propia opción (Artigo 14-4-9º).

No Bacharelato a LOMCE fai desaparecer a “Modalidade de Ciencias e Tecnoloxía” e cámbiaa por “modalidade de Ciencias”, a secas, deixando as materias tecnolóxicas nun segundo plano, que deixan de ser materias de modalidade para converterse en meras optativas. A Consellería de Educación agrava a situación reducindo a carga horaria asignada a Tecnoloxía Industrial, que pasa de 4 a 3 horas lectivas semanais, e a de TIC, que pasa de 4 a 2 horas.

Só se pode entender esta situación desde unha concepción escolástica da educación, entendida coma un exercicio teórico, memorístico, academicista e afastado de referencias empíricas e prácticas, e na que a tecnoloxía é entendida coma unha actividade menor polas elites culturais. Para quen nos goberna, a tecnoloxía non forma parte da cultura. O que se está a ofrecer nos currículos LOMCE é unha educación que consiste na transmisión de saberes cristalizados que se ensinan de forma dogmática e abstracta, e na que o alumnado ten o papel de almacenar no seu cerebro datos e máis datos de forma memorística para despois vomitalos nunha reválida consistente nun exame de tropecentasmil preguntas tipo test. A resolución de problemas teóricos e prácticos, o traballo en equipo, o deseño, construción e avaliación de prototipos que cumpran unha función determinada, con múltiples solucións posibles e nos que se deben resolver problemas prácticos que non están predefinidos e que non se poden avaliar nunha reválida non caben nun sistema baseado nesta concepción da educación.

arduino_montaxeResulta inconcibible este tratamento no século XXI, no que a tecnoloxía evoluciona a un ritmo vertixinoso, transformando continuamente a nosa maneira de vivir, traballar, relacionarnos ou comunicarnos. A tecnoloxía forma parte da nosa cultura, e cómpre entendela, traballar con ela e ser capaz, non só de usala de forma pasiva, senón tamén de forma activa, resolvendo problemas técnicos e creando dispositivos e sistemas que resolvan problemas e necesidades, especialmente para quen desexa dirixir a súa formación postobrigatoria cara ós estudos superiores técnicos, precisamente os máis demandados no mercado laboral aínda nunha situación de crise como a que estamos a vivir.

Iso si, despois son quen de vendernos nos medios de comunicación o modernos e interesados que están na tecnoloxía introducindo unha materia de programación como optativa dunha hora semanal en 1º de ESO, cando realmente o que fan é estragar completamente a educación tecnolóxica impedindo que o alumnado interesado nela poda cursala.

Aínda sería posible mudar o decreto de Galicia, e agardo tamén que se derrogue o antes posible a LOMCE e se deseñe unha Sistema Educativo estable e consensuado, pero tamén moderno, equilibrado e afastado de prexuízos e concepcións erróneas e nesgadas das distintas disciplinas.

Por desgraza, a aprobación da LOMCE cos seus incongruentes currículos cheos de erros e a aplicación desta lei a fume de carozo sen dar tempo aos centros e ao profesorado a planificar o vindeiro curso son unha absoluta irresponsabilidade. Mentres, a pesar dos sucesivos cambios de leis, dos incongruentes currículos aprobados e no marxe que teñamos, moitos profesores e profesoras de tecnoloxía seguiremos traballando como cremos que debemos facelo, por responsabilidade.


E dálle cos perigos de Internet!

Vía @mnlvilarinho chégame esta nova publicación en formato de banda deseñada do Valedor do Pobo: Os perigos de Internet (pdf)

A estas alturas dicir iso de “Os perigos de Internet” é como dicir “Os perigos da rúa”. Está claro que saír á rúa pode traer unha serie de perigos: pódenche roubar a carteira, pódete atropelar un coche, podes deixar o bolso esquecido en algures ou incluso podes chegar a falar cun descoñecido nun bar,  darlle o teu teléfono e acabar a cousa mal. Todo iso pode suceder, e para evitalo só hai que andar pola rúa con coidado e ter sentido común, pero non tería sentido pretender que os adolescentes queden pechados na casa ou se movan pola rúa da man da súa nai e do seu pai.

Pois o mesmo sucede con Internet. Mentres sigamos tratando a rede como un lugar cheo de perigos e non como o xenial universo informativo e comunicativo nada conseguiremos na educación dos rapaces e rapazas, e máis aínda se os tratamos coma se fosen parvos ou pretendemos que naveguen pola rede baixo supervisión materna e paterna. Ollo, non digo que non haxa que ensinar á rapazada a moverse pola rede con cordura e alentar das consecuencias que poden ter determinados actos (o mesmo que fóra de Internet), só penso que esta non é a forma correcta de facelo. Deben navegar libres, pero sendo conscientes do que fan e do que se debe ou non facer en Internet.

Por desgraza, son moitas as publicacións en diversos formatos que abordan o tema da educación sobre Internet dun xeito similar, e aproveito que teño esta do Valedor do Pobo nas miñas mans para debullala un pouquiño, aínda que podería facer o mesmo con moitas outras . Nesta en concreto atopo cousas que me chaman a atención:

Pagar o recibo do instituto“. Estamos no ensino público ou privado? Que eu saiba, nos institutos públicos non se lles pasa ningún recibo ás familias. Como moito ha de pagarse o autobús das saídas que se fagan e soe ser pouca cantidade que se recolle en metálico. Non sei, pero tal e como están as cousas hoxe en día, con continuos ataques ao ensino público, isto chéirame moi mal.

Pasar polo banco“. Hai tempo que funciona realmente ben a banca electrónica. Non hai que pasar fisicamente por unha sucursal bancaria para facer unha transferencia, pois Internet permite facer iso en apenas un minuto e con toda seguridade. Que no cómic se presente a un pai e a unha nai que non están ao tanto do que os seus fillos fan nas redes sociais pode pasar, pero que non usen Internet para nada xa resulta raro. Preséntase Internet como algo que é cousa de adolescentes e que só serve para comunicarse, e que as persoas adultas non usan a rede en absoluto. Non creo que isto reflicta ben a realidade.

[actualización] Como ben indica Lucía nun dos comentarios, o cómic reproduce os clásicos roles familiares sexistas: A nai está na casa regando as plantas mentres o pai chega de traballar fóra. O pai tamén é o que se ocupa do pagamento ao banco.

Non me estraña que suspendan“. Nesta e nas anteriores viñetas identifícase o uso das redes sociais co fracaso nos estudos. É certo que para un rapaz ou rapaza de instituto resulta moito máis interesante estar a comunicarse coas amizades por Internet que poñerse a estudar un tema aburrido dun libro de texto, pero cando non había Internet tamén buscabamos calquera actividade máis interesante que facer os deberes: xogar coa “maquiniña”, xuntarnos na casa dunha amiga a charlar, saír a facer deporte, falar por teléfono (coa correspondente rifa), escoitar música, escribir cartas, … e non por iso se suspendía. A cuestión está en saber administrar o tempo e en ser responsable, pero a culpa non é hoxe das redes sociais do mesmo xeito que nos anos 80 non se suspendía por xogar co spectrum ou co commodore 64. Hoxe en día nas redes sociais están todos os rapaces e rapazas, os que aproban e os que suspenden, os que sacan boas notas, regulares e malas.

Os móbiles están prohibidos“. No cómic dáse por feito que os móbiles están prohibidos nos centros de ensino, ignorando que non sempre é así e que cada vez hai máis xente cuestionándose esta prohibición e mudando as normativas dos centros, facéndoas máis flexibles. Non me vou repetir agora, pois xa contei hai tempo a miña opinión ao respecto en educacontic. Non se trata de permitir que o alumnado se dedique na clase a tuitear sobre o partido de fútbol do domingo no canto de traballar, senón de regular os usos que un dispositivo móbil pode ter nun centro de ensino, moitos deles moi educativos.

Fóra de clase“. Desde logo que moi pedagóxica non é a medida. Non penso que sexa unha forma de solucionar os problemas, nin me parece acertado que  se poña como exemplo do comportamento que debe ter un docente. Ademais, nunha publicación que se supón educativa o papel dun docente semella que nada ten que ver con educar ao alumnado no uso da rede. Vaia!, menos mal que está o Valedor do Pobo para educar ao alumnado no mundo de Internet, pois o profesorado non sabe ou ten que se dedicar a outras cousas :-(

Mándallas, non pasa nada“. Paréceme necesario que se fale dos perigos do sexting e do grooming. Porén, penso que é un erro limitarse a falar disto, pois son casos moi minoritarios, e pode dar lugar a que as familias que non son usuarias das redes interpreten que estas son prácticas habituais, metendo máis medo do debido.

Penso que a identidade dixital e a privacidade na rede son temas que hai que abordar de forma máis global e completa, pois sóese ver entre a rapazada bastante inconsciencia en moitas actuacións, e cústalle discernir entre o que pode ser público e o que debe manterse no ámbito privado. Falar unicamente dos casos máis graves, como o que lle sucede á rapaza do cómic, e non abordar outro tipo de comportamentos non creo que axude á educación dos rapaces e rapazas que xa teñen claro que non se debe enviar a un descoñecido unha foto na que se está espida, que son a maioría.

Aquí creo que pode quedar moi ben“. Para ser unha publicación de 2013 véxoa bastante desfasada. Hai anos, cando a única maneira de conectarse a Internet era a través dun ordenador de mesa ou portátil coa conexión á rede contratada no fogar, esta medida podería se útil para controlar (en parte, pois sempre estaba a casa do colega ou o ciber para escapar dos pais), pero hoxe en día, cando a maioría dos adolescentes teñen conexión a Internet no teléfono móbil, resulta absurda. Desde logo que a solución non é eliminar o acceso a Internet desde o móbil e volver ao pasado. Internet está aí, vano usar sempre, e prohibir o acceso non educa.

Fareivos os meus amigos para que poidades ver todo o que fago“. Paréceme estupendo que a nai e o pai sexan amigos dos seus fillos e fillas e vexan todo o que fan e contan, pero hai que recoñecer que non é o habitual. Na infancia é así, pero ao chegar á adolescencia a maioría das persoas desexan ter o seu espazo de intimidade e non compartir coa familia todo o que pensan. Aquí todas, incluídas as persoas que deseñaron esta publicación, tivemos 15 e 16 anos, e podemos lembrar como daquela reclamabamos o noso espazo privado. A única solución aos problemas de mal uso das redes é esta?

Que facer?

Non vou unicamente a criticar, así que vou propoñer unha alternativa. Velaquí varias pautas que na miña opinión deben terse en conta na educación sobre Internet:

  • Presentar sempre Internet como algo positivo, cheo de vantaxes, e non como unha fonte de perigos, pois do contrario a mensaxe pode producir rexeitamento nas persoas ás que vai dirixida.
  • As persoas son intelixentes, e non parvas. Nin todos os rapaces e rapazas son uns inxenuos aos que se lles pode enganar facilmente, nin todos os pais e nais están completamente fóra de órbita descoñecendo o mundo virtual. Isto non quita que haxa cousas que se deban difundir e dar a coñecer para mellorar a protección tanto dos menores como dos maiores de idade, pero sempre respectando a súa intelixencia.
  • Os problemas de conduta, dentro e fóra da rede, soluciónanse mediante a educación, a toma de conciencia, a adquisición dunha actitude respectuosa e educada, etc., pero non mediante a prohibición nin mediante o medo.
  • Débense ter en conta as características da tecnoloxía actual e do uso que a xente nova fai dela, tentando ter unha visión de futuro, pois do contrario transmítese unha mensaxe obsoleta e inaplicable, facendo que o discurso perda solidez.

 

Agardo que este artigo sirva para a reflexión e o debate. Que opinades?

 


LOMCE Versión 3. Insistindo no Tecnocidio

O Ministerio de Educación acaba de aprobar unha terceira versión do seu proxecto de Lei Orgánica de Educación, a LOMCE. Digo “o seu”, porque só é un proxecto defendido por este goberno, pois ten en contra a toda a comunidade educativa: profesorado, alumnado, nais-pais, sindicatos, asociacións, etc. Non é para menos. Trátase dunha lei segregadora, clasista, elitista, antidemocrática, relixiosa, anacrónica, rancia, … podemos seguir e seguir poñendo cualificativos, pero o máis grave de todo é que en absoluto vai solucionar os problemas actuais da educación, ou atreveríame a dicir que máis ben vainos empeorar.

Síntoo, pero agora non vou facer unha análise en profundidade da lei para xustificar por que digo isto. Hai unha chea de persoas que xa o están a facer. Basta buscar en Internet #StopLeyWert, #yoestudieenlapublica ou ler as análises de “Por otra política educativa” para saber de que vai a cousa. Aquí vou centrarme na situación na que vai quedar a Educación Tecnolóxica se se aproba a LOMCE.

Actualmente
LOE
LOMCE Versión 1
09/2012
LOMCE Versión 3
14/02/2013
ESO
Tecnoloxías: Troncal obrigatoria Non aparece a Tecnoloxía dentro das materias troncais ou específicas en ningún dos tres primeiros cursos. En función da regulación establecida polas Administracións Educativas e centros poderá ofertarse a Tecnoloxía nalgún curso
Tecnoloxías: Troncal obrigatoria
Tecnoloxías: Troncal obrigatoria Elixir entre “Deseño e Tecnoloxía” e “Utilización das TIC”
Tecnoloxía e Informática: Materias Troncais opcionais Ensinanzas Académicas:Non aparece a tecnoloxía nin as TIC Ensinanzas Académicas: Non aparece a Tecnoloxía En función da regulación establecida polas Adm. Educativas e centros poderá ofertarse a materia TIC en calquera das opcións anteriores e a Tecnoloxía na vía de ensinanzas académicas.O problema é que hai que escoller entre un total de 10 materias establecidas pola LOMCE máis as ofertadas polas CCAA e centros.
Pódense escoller en calquera vía, orientada ao bacharelato ou á FP Ensinanzas aplicadas: TIC Ensinanzas aplicadas: Pódese escoller a Tecnoloxía, aínda que non é obrigatoria.
Bacharelato
Tecnoloxía Industrial I: Materia de modalidade Desaparece a Tecnoloxía Industrial I Desaparece a modalidade de Ciencias e Tecnoloxía, pasando a chamarse Modalidade de Ciencias. En función da regulación establecida polas Administracións Educativas e centros poderán ofertarse as materias de Tecnoloxía Industrial I e II e TIC I e II entre un total de 13 materias máis as ofertadas polas CCAA e centros.Non é obrigatorio ofertalas en todos os centros.
TIC: Optativa TIC (Optativa)
Tecnoloxía Industrial II: Materia de modalidade Desaparece a Tecnoloxía Industrial II e a Electrotecnia Desaparecen as materias de Tecnoloxía Industrial I e II e Electrotecnia do grupo de materias de modalidade ou troncais.
Electrotecnia: Materia de modalidade

No canto de rectificar, deste o Ministerio de Educación insisten no Tecnocidio.

Non se asegura unha educación tecnolóxica mínima en ningunha das etapas educativas, Primaria, ESO e Bacharelato, quedando esta a expensas da sensibilidade das diferentes Comunidades Autónomas e centros. Iso si, a Relixión non falta en ningún curso :-(
É dicir, poderá haber CCAA e centros nos que o alumnado non teña ningunha hora de Tecnoloxía en toda a súa escolarización.

Descártase o coñecemento da Tecnoloxía en 4º de ESO na vía académica orientada cara o Bacharelato, e elimínase a Tecnoloxía Industrial do grupo das materias troncais do Bacharelato,  ignorando que estas materias ofrecen unha orientación e preparación básica cara os estudos superiores de Enxeñerías e de Formación Profesional Superior das familias técnicas, desoíndo á Universidade que reclama estas ensinanzas mediante múltiples apoios, e provocando unha redución dos coñecementos e competencias necesarias para afrontalos con garantías de éxito.

Non concordo co ministro Wert nas súas recentes declaracións, e penso que o alumnado debe estudar o que lle guste, pero ao contrario do que predica, a LOMCE non axuda moito ás súas expectativas ao eliminar completamente a orientación cara os estudos que teñen maior demanda laboral.

Desde logo que todo isto só conseguirá que este país siga caracterizándose pola súa incultura tecnolóxica, cunha poboación que ignorará o funcionamento de todo o entorno artificial que nos rodea e que desprezará as profesións técnicas, tratadas como actividade de terceira categoría.

A LOMCE representa un Sistema Educativo moi afastado nas necesidades formativas nunha sociedade democrática e tecnoloxicamente avanzada, que debe valorar a Ciencia e a Tecnoloxía como parte fundamental da nosa cultura. Moi lonxe estamos, por desgraza, de conseguir isto … e moitas cousas máis.

Por moitos motivos: Paremos a LOMCE!


Sobre móbiles e normativas

Onte publiquei en educacontic.es un artigo de opinión sobre as normativas de prohibición dos dispositivos electrónicos nos centros educativos. Hei de dicir que estas reflexións foron expostas no meu centro a principio de curso, e que pouco conseguín. De tódolos xeitos, quero compartilas coa comunidade educativa e contribuír con elas ao debate.

No meu centro boto moito en falta algunha intervención educativa que promova o correcto uso da tecnoloxía móbil e de Internet, incidindo especialmente nas cuestións éticas relativas ao seu uso. Vexo no alumnado pouca consciencia sobre o público e o privado, do que é aberto e do que é pechado en Internet, e cómpre o coñecemento dos dereitos das persoas ao honor, á intimidade, á propia imaxe, ao segredo das comunicacións e á protección de datos, e tamén cómpre aprender a protexerse fronte ás posibles agresións. Prohibindo ao alumnado sacar do peto un aparello electrónico non se consegue educación ao respecto, e tampouco vexo compatible unha intervención educativa neste sentido baixo unha normativa prohibitiva e unha mensaxe antitecnolóxica.

Guste ou non, hai unha realidade: a gran maioría do alumnado, especialmente nos cursos superiores, ten un smartphone con acceso a Internet. Ou asumimos esta realidade aproveitándoa educativamente, ou negámola prohibindo completamente o seu uso sexa cal sexa o contexto. Eu opto pola primeira opción, pero non depende só de min.

Supoño que non serei eu quen faga cambiar a opinión da xente. Xa se encargará a propia realidade cando non quede máis remedio que aceptala. Iso si, cando isto se acepte xa será tarde, e haberá novas tecnoloxías que á súa vez se prohiban, volvendo a repetirse a mesma historia nos centros de ensino, que funcionan sempre anos por detrás do mundo real. Sobre isto vén a conto a viñeta “Eran tempos difíciles” que vin hoxe en Microsiervos: