CERN

III Día da Ciencia e da Tecnoloxía en galego

por

Pensaba que esta convocatoria sería para un día concreto en novembro coma nos anos anteriores, pero parece ser que o III Día da Ciencia e da Tecnoloxía en Galego celébrase este ano desde o 16 de outubro ata o 5 de novembro. Este evento está organizado polas asociacións IGACIENCIA, AGAPEMA, ENCIGA e APETEGA, e ten coma principal obxectivo defender a idoneidade do uso do galego nas áreas de ciencias e de tecnoloxía.

Desde a organización propóñense varias actividades, entre elas:

Tecnopoly

Ideado por profesorado de APETEGA, consiste nun xogo similar ao Monopoly, pero as rúas substitúense por inventos das diferentes épocas da historia da humanidade: parafuso de Arquímedes, arcos, imprenta, máquina de vapor, transistor, robots, … onde os xogadores comprarían as patentes ou dereitos de explotación. As casiñas de sorte e similares substitúense por preguntas tipo trivial que dan cartos ou posibilidade de volver tirar.

Tanto o taboleiro como os cartos e títulos de propiedade están dispoñibles para a súa descarga nun formato imprimible:

Ponte e cúpula desmontables de Leonardo:

Podemos construír no taller unha ponte deseñada por Leonardo Da Vinci que non necesita cravos nin cordas para unir as madeiras. Neste documento tedes as instrucións. Veredes que fácil!

No IES A Sangriña de A Guarda vai construíla o alumnado de 2º de ESO. O profesor, Antonio Lomba, busca financiación para poder construír unha ponte de grandes dimensións (2 ou 3 m de largo), así que se alguén se anima a axudar, que se poña en contacto con el.

Outro traballo interesante é a construción dunha cúpula baseada nun patrón iniciado por Leonardo Da Vinci. Neste documento tedes as instrucións.

Vídeoconferencia do CERN

A Coordinadora Galega de Equipos de Normalización e Dinamización Lingüística propón de novo unha interesante actividade. Reunirán nunha videoconferencia a varios investigadores e investigadoras que participan nos experimentos do LHC e que nos contarán a súa experiencia científica e lingüística e as vantaxes que lles supuxo saber falar galego.

Será o martes 6 de novembro entre as 12:30h e as 13:30h e está destinado ao alumnado do segundo ciclo de ESO e Bacharelato. Tedes aquí máis información.

Como material complementario para os máis cativos temos “Alicia e a sopa de quarks e gluóns“, banda deseñada creada dende o CERN na que se explica dun xeito didáctico cales son as partículas elementais e como se experimenta con elas no proxecto ALICE. Descargar pdf.

Revoltallo de termos

Foi unha actividade promovida por este blogue para o evento de hai dous anos, pero segue aberta a todas aquelas persoas que queiran utilizala. Consistiu en enviar a través dun formulario un termo en galego do mundo da tecnoloxía, e logo realizar cos termos recollidos unha serie de actividades: encher as paredes con eles, participar na galipedia, etc.

Tedes toda a información na sección “Revoltallo de Termos“.

Cando?

Non é estritamente necesario que estas actividades se fagan estes días, agás o da conferencia, claro. A ciencia e a tecnoloxía poden ser en galego todos os días do ano!


Do CERN a Compostela coa Física de Partículas

por

O noso instituto non se apuntou debido a que houbo moi pouco tempo para organizalo e para adaptarse ao horario marcado, pero xa podemos ver na rede a videoconferencia “Do CERN a Compostela coa Física de Partículas” que tivo lugar o pasado 4 de novembro, na Xornada pola Ciencia e a Tecnoloxía en Galego.

Nela, investigadoras e investigadores galegos do CERN (Xenebra) e da Facultade de Fisica da USC explicaron ao alumnado de secundaria os proxectos científicos que desenvolven na actualidade no campo da física de partículas, facendo ver á sociedade que o galego é unha lingua perfectamente válida para transmitir ciencia e tecnoloxía do máis alto nivel.

[Do Cern a Compostela coa Física de Partículas from Coordinadora Galega ENDL on Vimeo.]

Podes ver aquí máis publicacións no blogue sobre o CERN


Simulador do LHC

por

Hoxe ponse en marcha de novo o Gran Colisor de Hadrones do CERN, que pretende facer chocar feixes de protóns. Podedes seguilo en directo aquí.

Ao chocar entre si, os protóns desintegraranse en partículas elementais, o que permitirá estudar:

  • Cantas partículas totais hai no átomo. En Educación Secundaria estúdase que que os átomos están formados por protóns, neutróns e electróns, pero en realidade mirando máis ao fondo atopamos moitas partículas elementais (quarks, leptóns e bosóns).
  • Que é a masa. Si, iso que tan acostumados estamos a tocar aínda non se sabe moi ben que é exactamente.
  • Cal é a orixe da masa das partículas. A teoría dálle a responsable disto ao Bosón de Higgs, pero aínda faría falta comprobalo experimentalmente.
  • Que é a materia escura. Sábese que existe, pero cos medios actuais non pode ser estudada. A ver se co LHC descúbrese algo máis.

Antes de poñer o LHC en marcha os científicos e enxeñeiros (e científicas e enxeñeiras) do CERN levan meses facendo probas nos sistemas de guiado dos feixes de protóns e nos sistemas de protección dos instrumentos.

¿Queredes facer estas probas?
En realidade non debe de ser tan sinxelo como nolo pintan neste simulador, pero válevos para ter unha idea do que están a facer alí.

LHC.jpg

Con este simulador podedes controlar algúns dos parámetros do LHC como a temperatura dos supercondutores, o campo electromagnético e a enerxía da colisión, que deben estar ben axustados para que o colisor funcione.

Probade con estes valores:

  • Temperatura 1,9K
  • Campo Magnético 8,4T
  • Enerxía de colisión 14TeV

Despois de bloquear os valores dádelle a “run” e podedes ver as imaxes capturadas. Logo mediante as ferramentas (tools) podedes mirar se atopastes o bosón de Higgs.

LHC.jpg

Neste vídeo podes ver o que ocorre no interior do LHC:
Da botella ao Big Bang: A viaxe dun protón no LHC

[youtube: De la botella al Big Bang: El viaje de un protón en el LHC ]

(Información: microsiervos, Simulador: Electrónica Pascual)


O galego presente na Ciencia e na Tecnoloxía. Mensaxe dende o CERN.

por

Nove destacados investigadores e investigadoras vencellados ao Centro Europeo de Investigación Nuclear (CERN) dan un paso adiante para rebater prexuízos lingüísticos difundindo o seguinte manifesto. (Vía: Vieiros.com)

Unha achega ao debate sobre o galego desde o CERN cern.jpg

Somos un conxunto de físicos e enxeñeiros galegos vencellados ao Centro Europeo de Investigación Nuclear (CERN) en Xenebra, a día de hoxe uns dos laboratorios científicos máis importantes do mundo. Desde a distancia, levamos meses asistindo ao debate que se está a xerar sobre a posición que debe ocupar a lingua galega no noso sistema educativo. Esta cuestión está a provocar unha confrontación continua de posturas e opinións que se estende a distintos ámbitos da nosa sociedade. Se ben consideramos este debate lexítimo tamén coidamos que as posturas deben ser mantidas e defendidas desde a máis absoluta rigorosidade, a mesma pola que nós estamos rexidos nas nosas actividades científicas. E vémonos na obriga de intervir cando determinados argumentos que non seguen esta máxima aparecen por parte de persoas cunha opinión que non se restrinxe ao ámbito privado.

En declaracións ao “Faro de Vigo”, o voceiro da “Confederación das Asociacións de Pais de Alumnos de Colexios Concertados” (Congapa), José Ramón Hermida, dicía: “Utilicemos el sentido común. Químicas o Físicas, con tantas nomenclaturas internacionales, no se pueden dar en gallego. No podemos retroceder”. Ben, for desde a ignorancia, for intencionadamente, declaracións deste tipo resultan totalmente inadmisíbeis. E dicimos isto con coñecemento de causa, pois no noso ámbito de traballo estamos acostumados a ter conversas de alto nivel científico de temas moi diversos en galego. Nun entorno no que temos a sorte de traballar con algúns dos mellores físicos e enxeñeiros do mundo, o galego está, modestamente a través de nós, presente como vehículo de comunicación científica. E para isto é un idioma exactamente igual de válido que o francés, o alemán ou, desde logo, o castelán. Ben é certo que o galego non é empregado para as comunicacións nin publicacións científicas a grande escala, pero é necesario que se saiba que tampouco o é o castelán. A lingua franca da ciencia desde hai moitos anos é o inglés, e desde logo se algunha lle discutiu no pasado tal condición esa non foi o castelán.

O noso obxectivo con esta carta é simplemente evitar que se empreguen argumentos falsos (ou falseados) na discusión dun tema tan delicado e importante coma este. E tamén reivindicar o galego como lingua que nos identifica sen excluírnos estando como estamos lonxe da casa.

No CERN en Xenebra, a 26 de Maio de 2009

Xabier Cid Vidal, Licenciado en Física e estudante de Doutoramento – USC, experimento LHCb. Patricia Conde Muíño, Doutora en Física de Partículas, Investigadora do LIP (Laboratório de Física e Instrumentação de Física de Partículas) – Lisboa (Portugal), experimento Atlas. Daniel Esperante Pereira, Enxeñeiro de Telecomunicacións e estudante de Doutoramento na USC, experimento LHCb. Teresa Fonseca Martín, Doutora en Física de Partículas, investigadora asociada da Royal Holloway University – Londres (Reino Unido), experimento Atlas. Abraham Gallas Torreira, Doutor en Física de Partículas, investigador Ramón y Cajal na USC, experimento LHCb. Manuel Gallas Torreira, Doutor en Física de Partículas, antigo staff do CERN no departamento de Física Experimental. Marcos Mariño Beiras, Doutor en Física de Partículas, Catedrático de Física Matemática na Universidade de Xenebra (Suíza). Diego Martínez Santos, Licenciado en Física e estudante de Doutoramento – USC, experimento LHCb. Cibrán Santamarina Ríos, Doutor en Física de Partículas, investigador asociado na McGill University – Montreal (Canadá), experimento Atlas.

Grazas :-)