III Día da Ciencia e da Tecnoloxía en galego

Pensaba que esta convocatoria sería para un día concreto en novembro coma nos anos anteriores, pero parece ser que o III Día da Ciencia e da Tecnoloxía en Galego celébrase este ano desde o 16 de outubro ata o 5 de novembro. Este evento está organizado polas asociacións IGACIENCIA, AGAPEMA, ENCIGA e APETEGA, e ten coma principal obxectivo defender a idoneidade do uso do galego nas áreas de ciencias e de tecnoloxía.

Desde a organización propóñense varias actividades, entre elas:

Tecnopoly

Ideado por profesorado de APETEGA, consiste nun xogo similar ao Monopoly, pero as rúas substitúense por inventos das diferentes épocas da historia da humanidade: parafuso de Arquímedes, arcos, imprenta, máquina de vapor, transistor, robots, … onde os xogadores comprarían as patentes ou dereitos de explotación. As casiñas de sorte e similares substitúense por preguntas tipo trivial que dan cartos ou posibilidade de volver tirar.

Tanto o taboleiro como os cartos e títulos de propiedade están dispoñibles para a súa descarga nun formato imprimible:

Ponte e cúpula desmontables de Leonardo:

Podemos construír no taller unha ponte deseñada por Leonardo Da Vinci que non necesita cravos nin cordas para unir as madeiras. Neste documento tedes as instrucións. Veredes que fácil!

No IES A Sangriña de A Guarda vai construíla o alumnado de 2º de ESO. O profesor, Antonio Lomba, busca financiación para poder construír unha ponte de grandes dimensións (2 ou 3 m de largo), así que se alguén se anima a axudar, que se poña en contacto con el.

Outro traballo interesante é a construción dunha cúpula baseada nun patrón iniciado por Leonardo Da Vinci. Neste documento tedes as instrucións.

Vídeoconferencia do CERN

A Coordinadora Galega de Equipos de Normalización e Dinamización Lingüística propón de novo unha interesante actividade. Reunirán nunha videoconferencia a varios investigadores e investigadoras que participan nos experimentos do LHC e que nos contarán a súa experiencia científica e lingüística e as vantaxes que lles supuxo saber falar galego.

Será o martes 6 de novembro entre as 12:30h e as 13:30h e está destinado ao alumnado do segundo ciclo de ESO e Bacharelato. Tedes aquí máis información.

Como material complementario para os máis cativos temos “Alicia e a sopa de quarks e gluóns“, banda deseñada creada dende o CERN na que se explica dun xeito didáctico cales son as partículas elementais e como se experimenta con elas no proxecto ALICE. Descargar pdf.

Revoltallo de termos

Foi unha actividade promovida por este blogue para o evento de hai dous anos, pero segue aberta a todas aquelas persoas que queiran utilizala. Consistiu en enviar a través dun formulario un termo en galego do mundo da tecnoloxía, e logo realizar cos termos recollidos unha serie de actividades: encher as paredes con eles, participar na galipedia, etc.

Tedes toda a información na sección “Revoltallo de Termos“.

Cando?

Non é estritamente necesario que estas actividades se fagan estes días, agás o da conferencia, claro. A ciencia e a tecnoloxía poden ser en galego todos os días do ano!


Yes is More. Arquitectura en banda deseñada.

Banda deseñada: Yes Is More. Un arquicómic sobre a evolución arquitectónica. Editorial Taschen. En castelán.

O grupo BIG (Bjarke Ingels Group), formado por arquitectos, deseñadores e creativos daneses presenta os seus proxectos urbanos e arquitectónicos a modo de manifesto gráfico utilizando o formato banda deseñada, distribuído tamén coma aplicación do IPad.

Dita opción converte un catálogo estendido de proxectos nunha obra de divulgación e aproximación aos métodos, medios e procesos dun estudo arquitectónico, ilustrando no mundo real o desenvolvemento dun proxecto tecnolóxico, dende o deseño ata a construción ou o rexeitamento da idea proposta.

O medio de comunicación escollido, a banda deseñada, vai en consonancia coas propostas arquitectónicas do grupo BIG: populares, modernas e innovadoras, como é o caso dos proxectos Lego Towers ou The 8-House.

[8H – The 8-House from BIG on Vimeo.]

En calquera caso estamos ante unha obra que pode espertar o interese no urbanismo e na arquitectura, ao velos como temas abertos e dinámicos, tan problemáticos coma apaixonantes.


(Clica na imaxe para ampliar. Edición en Inglés)

 

Posible uso do libro na área de Tecnoloxía: O uso pode ser dobre, coma forma e como contido.

En canto a forma, basta con ler un capítulo para decatarse da potencia da banda deseñada como medio de comunicación. Neste senso hai que avisar de que a calidade gráfico-narrativa da obra é modesta, non é de interese para aficionados ao cómic coma medio artístico, pero si para os interesados no cómic coma medio de comunicación. Aínda así, pode servir como exemplo para que o alumnado faga un traballo similar utilizando fotografías e programas de edición, como estes cómics sobre o Proxecto Bata (proxecto interdisciplinar de igualdade de xénero) ou este sobre como cambiar a fonte de alimentación do ordenador.

En canto ao contido pode ser un libro de interese para as áreas de Tecnoloxía, Plástica e Ciencias Sociais, ou para calquera traballo interdisciplinario sobre arquitectura, urbanismo ou a ordenación do territorio.

Moitos institutos e colexios levan anos participando no Proxecto Terra, magnífico traballo creado por Xosé Manuel Rosales e financiado polo Colexio de Arquitectos. No material do proxecto hai un cómic sobre arquitectura, A mansión dos Pampín, de Miguelanxo Prado, o mellor autor de banda deseñada galega. Non é precisamente o seu mellor cómic, pero cumpre a súa función. O cómic atópase en todos os centros e pode lerse en liña aquí.

 

Por outra banda, a quen lle interese o tema da arquitectura e a banda deseñada pode botarlle unha ollada a Arquicómics.


A Tuneladora “Miñoca” chegou a Vigo

Hai xa 3 anos que viamos en Redondela as pezas da primeira tuneladora do AVE que se ía encargar de furar o monte da Madroa, para comunicar o Val das Maceiras (Redondela) con Vigo.

Ben, pois onte, con bastante retraso, a Tuneladora “Miñoca” do AVE chegou a Vigo!


[Imaxe: Faro de Vigo 14/07/2008]

Aquí tedes un vídeo da chegada á meta. Recoméndovos saltarvos as intervencións dos políticos e centrarvos en ver como a tuneladora se vai comendo a pedra.
O que non logro entender é por onde saen os operarios do final do vídeo.

[youtube: La Tuneladora “Miñoca” del AVE llega a Vigo]

Se queredes saber máis sobre o funcionamento das tuneladoras, podedes ver esta infografía do xornal El mundo.

[El mundo: Cómo funciona una tuneladora]

Na seguinte reportaxe de Localia-Vigo podedes coñecer a Miñoca por dento:
[youtube: Lista de reprodución: tuneladora_vigo]


Edificios contra terremotos

Andamos expectantes ante os acontecementos derivados do terremoto de onte en Xapón, especialmente ante o que suceda coas centrais nucleares, pero neste post imos centrarnos nas estruturas antisísmicas.

A pesar da magnitude do sismo, 8.9 na escala de Richter, as consecuencias non son tan desastrosas como terían sido en calquera outro lugar do mundo, pois en Xapón as infraestruturas e edificios están moi preparados para soportar terremotos.

Mirade neste vídeo como se moven os rañaceos: (Vía @mallando)


[youtube: ????????????????????2011?3?11? ]

Para facer os edificios resistentes a terremotos existen moitos métodos. Estes son os principais:

1. Deseño

A forma dos edificios inflúe na estabilidade do mesmo. Por exemplo, unha estrutura en forma de pirámide é moito máis estable ca unha estrutura que non vai facendo máis lixeiros os pisos máis altos. Pódese ver neste vídeo:


[youtube: Earthquake engineering: Vertical Configuration Control ]

Se desexamos construír un rañaceos en forma de prisma, debemos recorrer a outros métodos que lle confiran unha maior estabilidade ante movementos bruscos do terreo.

2. Illamento da base

Trátase de illar o edificio do terreo, de xeito que cando a terra comece a vibrar trasladándose horizontalmente o edificio quede na súa posición inicial sen moverse.

  • Método LRB (Lead Rubber Bearing, illador de goma con núcleo de chumbo)


[youtube: LBRtest ]

  • Método de Péndulos

Consiste en apoiar os piares sobre unhas pezas que se desprazan sobre unha superficie cóncava. O edificio mantense estable aínda que se mova a base.


[Animación flash de earthquakeprotection.com]


[youtube: Hybrid Simulation of Base Isolated Structures]

  • Método do colchón de aire

[actualización 04/03/2012. Vía: alt1040] O sistema utiliza unha rede se sensores, un compresor de aire e unha cámara de aire entre a base da edificación e o terreo de maneira que, se se produce un terremoto e os sensores detectan a sacudida, o compresor de aire actívase e enche a cámara entre a edificación e o chan, elevando esta pouco máis de 3 centímetros e illándoa das sacudidas.


[youtube: airdanshin]

3. Disipadores de enerxía

Consiste en intentar mitigar os efectos das ondas que entran na estrutura. Hai moitas formas de facelo.

Consiste en instalar un enorme péndulo no interior do rañaceos que contrarresta as vibracións na parte máis alta ao desprazarse en sentido contrario ao movemento do edificio. Tes máis información en Microsiervos.

taipei-101-mass-dumper.png800px-Tuned_mass_damper_-_Taipei_101_-_Wikimania_2007_0224.jpg

Outro modelo pódelo ver neste vídeo. Unha gran masa colocada na parte superior do edificio móvese ao producirse un terremoto, absorbendo parte da súa enerxía.

[youtube: Jardínes de Infante, Disipadores Sísmicos]

  • Disipadores friccionantes

Disipan a enerxía mediante as forzas de fricción que aparecen co desprazamento relativo entre dúas placas en contacto. Ao liberarse a enerxía por fricción evitamos que se propague pola estrutura.

  • Disipadores viscoelásticos

Funcionan de xeito similar aos amortecedores dos automóbiles. Disipan a enerxía por medio das deformacións inducidas nun pistón nunha substancia altamente viscosa.

disipador_viscoelastico.png

4. Sistemas activos

Son sistemas de control que constan de sensores que miden as excitacións externas que sofre a estrutura, dun sistema de control que procesa en tempo real a información que lle chega dos sensores, calculando as forzas de control necesarias para estabilizar a estrutura, e finalmente duns actuadores que xeran as forzas necesarias para contrarrestar os movementos sísmicos. Para saber máis podes visitar Controlling Buildings.

sist_control_terremotos.png

Desde logo que a tecnoloxía aplicada á construción fixo que se salvasen moitas vidas.

Se queres saber máis sobre isto vai a facingyconst.blogspot.com


Como se constrúen as vías do tren

Agora que andamos a voltas coas obras do AVE non está de máis saber como se constrúen as vías.

Seguindo perfectamente os planos trazados polos topógrafos, comézase poñendo uns puntos de marcaxe que delimitan a área de traballo. Unhas máquinas encárganse de botar balasto, ou pedras de roca silícea que serve para absorber a tensión e o ruído do paso do tren e drenar a auga de choiva.

Enriba da capa de balastro colócase unha vía temporal pola que circularán os vagóns encargados de transportar e colocar as travesas e vías definitivas. As travesas, fabricadas de formigón, serven para manter constante a distancia entre os raís delimitando o ancho da vía, e actúan tamén coma illantes eléctricos.

Unha vez colocadas as travesas, vanse colocando e amarrando os raís e outros equipamentos técnicos, e cando está todo rematado fanse unha serie de probas de estabilidade e de carga antes de que se lle dea o visto bo para o paso dun tren.

Neste vídeo pódese ver como cambian unhas antigas vías por outras novas:


[youtube: Werktrein in Overpelt.wmv]

(Vía: Un correo do meu pai)