A volta ao mundo dun forro polar vermello. Pequena historia da gran globalización.

Libro: A volta ao mundo dun forro polar vermello. Wolfgang Korn. Ed. Siruela. En castelán.

De onde sae a roupa que levas posta? a onde irá a parar cando canses dela?. A estas preguntas resposta o xornalista alemán Wolfgang Korn co seu libro A volta ao mundo dun forro polar vermello, ofrecéndonos un percorrido ao redor do mundo, dende a extracción da materia prima nun país produtor de petróleo ata o uso de segunda man da roupa en África, pasando polas fábricas de produción de roupa en Asia e o consumo en Europa.  É, polo tanto, unha ollada simplificada ao complexo concepto de globalización, a como se estrutura a produción, distribución e consumo a nivel mundial e aos fíos invisibles que conectan as economías de países moi afastados entre si e no que xoga un papel determinante o consumo dos países desenvolvidos.

Está escrito coma documental ficticio, incluíndo no medio dos capítulos referencias xornalísticas relacionadas cos temas tratados. Cada capítulo está centrado nun tema concreto, o cal permite unha segunda lectura autónoma do mesmo. A lectura do libro é moi interesante e dinámica, e de seguro faráselle curta á maioría dos lectores e lectoras.

Este libro merece estar presente en calquera biblioteca escolar do mundo nun sitio de honra. Rara vez atopamos un libro escrito ex profeso para mozos e mozas que sexa de igual ou maior interese para xente adulta. Está recomendado a partir dos 12 anos, pero seguramente o aproveitamento será óptimo en 3º ou 4º da ESO, e sobre todo é unha lectura recomendable para calquera que vaia a mercar roupa de abrigo nos vindeiros días e ignore o verdadeiro custo de atopar un forro polar a menos de 10 €.

 

Posible uso do libro na área de Tecnoloxía:

Pode ser un libro interesante para introducir, por exemplo, o tema de fabricación e comercialización de produtos de Tecnoloxía Industrial I. Dada a súa estrutura narrativa tamén é posible ler un único capítulo para comentalo ou traballalo. Por exemplo o capítulo 2 pode utilizarse para traballar os contidos de plásticos.

Pero, por riba de todo, o mellor xeito de traballar con este libro sería a través dun traballo interdisciplinario entre as áreas de Tecnoloxía, Química, Ciencias Sociais, Economía, Ética ou Lingua Castelá, pois así estaríamos a facer a máis profunda lectura desta magnífica obra. Nun mundo complexo e interconectado, a división do coñecemento en áreas decimonónicas está a ser un obstáculo para a análise e comprensión da realidade, propia e allea.

Un material relacionado e complementario é o documental “Mercar, Tirar, Mercar“, máis coñecido polo concepto que ilustra, a obsolescencia programada.


Yes is More. Arquitectura en banda deseñada.

Banda deseñada: Yes Is More. Un arquicómic sobre a evolución arquitectónica. Editorial Taschen. En castelán.

O grupo BIG (Bjarke Ingels Group), formado por arquitectos, deseñadores e creativos daneses presenta os seus proxectos urbanos e arquitectónicos a modo de manifesto gráfico utilizando o formato banda deseñada, distribuído tamén coma aplicación do IPad.

Dita opción converte un catálogo estendido de proxectos nunha obra de divulgación e aproximación aos métodos, medios e procesos dun estudo arquitectónico, ilustrando no mundo real o desenvolvemento dun proxecto tecnolóxico, dende o deseño ata a construción ou o rexeitamento da idea proposta.

O medio de comunicación escollido, a banda deseñada, vai en consonancia coas propostas arquitectónicas do grupo BIG: populares, modernas e innovadoras, como é o caso dos proxectos Lego Towers ou The 8-House.

[8H – The 8-House from BIG on Vimeo.]

En calquera caso estamos ante unha obra que pode espertar o interese no urbanismo e na arquitectura, ao velos como temas abertos e dinámicos, tan problemáticos coma apaixonantes.


(Clica na imaxe para ampliar. Edición en Inglés)

 

Posible uso do libro na área de Tecnoloxía: O uso pode ser dobre, coma forma e como contido.

En canto a forma, basta con ler un capítulo para decatarse da potencia da banda deseñada como medio de comunicación. Neste senso hai que avisar de que a calidade gráfico-narrativa da obra é modesta, non é de interese para aficionados ao cómic coma medio artístico, pero si para os interesados no cómic coma medio de comunicación. Aínda así, pode servir como exemplo para que o alumnado faga un traballo similar utilizando fotografías e programas de edición, como estes cómics sobre o Proxecto Bata (proxecto interdisciplinar de igualdade de xénero) ou este sobre como cambiar a fonte de alimentación do ordenador.

En canto ao contido pode ser un libro de interese para as áreas de Tecnoloxía, Plástica e Ciencias Sociais, ou para calquera traballo interdisciplinario sobre arquitectura, urbanismo ou a ordenación do territorio.

Moitos institutos e colexios levan anos participando no Proxecto Terra, magnífico traballo creado por Xosé Manuel Rosales e financiado polo Colexio de Arquitectos. No material do proxecto hai un cómic sobre arquitectura, A mansión dos Pampín, de Miguelanxo Prado, o mellor autor de banda deseñada galega. Non é precisamente o seu mellor cómic, pero cumpre a súa función. O cómic atópase en todos os centros e pode lerse en liña aquí.

 

Por outra banda, a quen lle interese o tema da arquitectura e a banda deseñada pode botarlle unha ollada a Arquicómics.


Na Casa. Unha breve historia da vida privada.

Libro: En Casa. Unha breve historia da vida privada. Bill Bryson. Editorial RBA. En castelán.

“A Bill Bryson ocorréuselle un día a idea de que adicamos moito máis tempo a estudar as batallas e as guerras da historia que a reflexionar sobre aquilo do que está feita a historia: séculos de xente desenvolvendo con discreción a súas tarefas cotiás, comendo, durmindo e tratando de vivir con máis comodidades, e que a maior parte dos principais descubrimentos da humanidade atópanse na mesma estrutura das casas que habitamos”.

Vale, supoño que moitos de nós teremos feita esta acertada reflexión, pero cando quen a fai é un escritor e divulgador de éxito internacional, autor dun dos bestsellers científicos máis merecidos das últimas décadas, Unha breve historia de case todo (Ed. RBA), o resultado é un ensaio de 600 páxinas que se deixa ler na súa maior parte con unha axilidade e intriga propia das novelas.

En casa é un percorrido por unha inxente cantidade de innovacións presentes nas nosas vidas cotiás: arquitectura, electricidade, cociña, medicina, etc… seguindo o esquema de narrar cronoloxicamente o desenvolvemento dun invento ou proceso presente nunha habitación da mansión actual do autor, mansión cuxo plano serve de índice-guía do libro. Por exemplo, no capítulo da cociña, relata como e cando empezou a utilizarse o xeo coma conservante moitas décadas antes dos frigoríficos actuais. A proposta investigadora e divulgativa do autor enmárcase nunha rama historiográfica recente que pode denominarse Historia da vida cotiá ou da vida privada.

Dado o inabarcable propósito do libro, o autor decide restrinxirse a estudar un período de tempo moi concreto, a partir do século XVIII en adiante, e en especial a partir de mediados do século XIX. Por suposto este período de tempo ten de particular o inxente número de innovacións, cambiando máis as vivendas e a sociedade nos últimos 150 anos ca nos 2000 anteriores.

Así mesmo, e por citar un dos poucos peros que se lle poden por ao libro, está todo moi centrado en Inglaterra: o desenvolvemento das típicas mansións inglesas, da campiña inglesa, da sociedade inglesa, do vocabulario doméstico en inglés,… Aínda que era normal que o autor escollese esta autolimitación, para os foráneos pode quedar un tanto aburrido.

En definitiva, pode non ser un libro tan tan redondo coma o de Unha breve historia de case todo pero o seu tema o converte nunha obra a ter en conta por calquera interesado na tecnoloxía e a súa historia.

 

Posible uso do libro na área de tecnoloxía:

Penso que o libro podería figurar na biblioteca de calquera profesor ou profesora de Tecnoloxía, en especial calquera que teña interese en facer traballos interdisciplinarios.

Unha vez lido o libro é factible consultalo a modo de enciclopedia para utilizar a información do desenvolvemento dunha innovación determinada. Por exemplo, para realizar unha proposta de traballo do análise e estudo da evolución dun obxecto cotiá, que pode complementarse coa visita á exposición Deseño de Sistemas. Escola de Ulm na sede de Vigo da Fundación Barrié (ata o 14 de Outubro). Nesta exposición, breve e sinxela, pero de alto interese para os interesados no deseño, hai varios exemplos de tecnoloxía cotiá (xoguetes, mobles, electrodomésticos,…) que no seu momento foron innovacións revolucionarias.