Moitos anos antes de que se fixese realidade, as persoas xa querían comunicarse mediante teléfonos móbiles. Aquí tedes un dos anos 20 do século pasado:
En realidade non é un teléfono tal e como o concibimos hoxe en día, xa que non permitía unha comunicación bidireccional. Aínda que se publicitase como teléfono, o invento non era outra cousa ca un receptor de radio. Había que conectalo a terra atando un cable na boca de incendios e despregar unha antena instalada un paraugas para recibir o sinal da operadora da central telefónica. Imaxinades ter que facer iso hoxe en día?
Atopei no blogue de mcshuibhne unha interesante infografía da compañía Moo que amosa de forma resumida as principais tecnoloxías da comunicación utilizadas polo ser humano ao longo da historia.
Obsérvase como a maior revolución prodúcese a partir do século XX coa socialización da radio, a televisión e, sobre todo, de Internet e os servizos de comunicación social.
Todos estes instrumentos, xunto a outros, son chamados “tecnoloxías intelectuais” polo sociólogo Daniel Bell, o antropólogo Jack Goody ou polo escritor Nicholas Carr pois son utilizados para ampliar e apoiar a nosa capacidade mental xa que permiten atopar e clasificar a información, formular e articular ideas, compartir métodos e coñecementos, tomar medidas, realizar cálculos ou ampliar a capacidade da nosa memoria.
Cada vez que se socializa o uso dunha nova tecnoloxía prodúcese un cambio radical na nosa forma de comunicarnos, modelando a nosa maneira de pensar, de interpretar o mundo e de experimentar coa contorna, resultando esta transformación especialmente importante desde a chegada de Internet e as ferramentas de comunicación social.
Desde os centros de ensino débese asumir e aceptar o feito de que a xente máis nova se comunique utilizando Internet e as redes sociais desde os seus dispositivos móbiles, pois son as tecnoloxías actuais as que nos permiten actuar de forma coherente no mundo no que vivimos. Porén, desgraciadamente moitas e moitos docentes ven isto máis coma unha ameaza ás formas de comunicación tradicionais que coma unha mellora das competencias intelectuais das persoas ao servir para ampliar as nosas capacidades mentais.
Publiquei este artigo en educacontic, pero vouno reproducir (e ampliar un pouco) tamén aquí, pois escribino por mor da campaña contra a Wi-Fi nas escolas que estou a ver estenderse en Galicia, e tamén porque vén a conto co vindeiro tema que imos ver en 4º de ESO sobre tecnoloxías da comunicación.
Desde hai uns meses, en varias ocasións chegoume información sobre unha campaña en contra da inclusión de tecnoloxía Wi-Fi nas aulas que denuncia que ten efectos prexudiciais para a saúde. Tanto na información que lin sobre esta campaña como nos debates que tiven en diversos foros observei moi pouco rigor científico nas argumentacións.
Non vou poñerme neste artigo a rebater, punto por punto, os argumentos esgrimidos na campaña anti Wi-Fi, pero si me gustaría aclarar certos conceptos científicos básicos sobre a radiación electromagnética que a xente debería ter en conta á hora de construír a súa propia opinión.
A natureza da radiación electromagnética.
Se organizamos as ondas electromagnéticas en función da súa frecuencia (Hz = Hercios) obtemos o chamado espectro electromagnético.
Canto maior é a frecuencia da radiación maior é a enerxía (J) que transmite.
Segundo se a radiación é capaz de romper enlaces das moléculas ou non, podemos diferenciar entre radiación ionizante e non ionizante. Os raios gamma, raios X e luz ultravioleta son ondas ionizantes, pois son ondas de alta enerxía que poden producir danos no ADN. O resto son ondas non ionizantes e non provocan ningún dano nas moléculas.
En telecomunicacións (radio, televisión, teléfono móbil, GPS, radar, Wi-Fi, bluetooth, etc.) utilízase o chamado espectro radioeléctrico, que abrangue frecuencias desde os 153 kHz até os 300 GHz.
A tecnoloxía Wi-Fi utiliza polo xeral a banda de 2,5 GHz (2,5·109 Hz), que se atopa dentro do rango das microondas.
Unha das afirmacións que máis escoitei é que as microondas que utiliza a wifi “son malas e provocan cancro”. Se observamos o espectro electromagnético, veremos que esta radiación é non ionizante, ten algo máis de enerxía cás ondas de radio, pero moita menos cá luz visible. Hai algunha razón pola que debemos ter medo dos efectos da radiación de microondas e non da luz dunha lámpada? Non ten esta unha maior frecuencia e enerxía e é máis daniña?
O primeiro erro na argumentación é, polo tanto, acusar á microondas de nocivas só pola súa natureza, sen analizar outras variables como a súa intensidade ou potencia.
A potencia da radiación.
Supoño que o medo á radiación do rango das microondas utilizada en telecomunicacións provén de asociala co forno microondas, capaz de quentar os alimentos ao facer vibrar as moléculas de auga contidas nos mesmos. Con todo, este efecto está máis relacionado coa potencia da radiación utilizada que coa propia natureza da mesma.
A potencia é a cantidade de enerxía transmitida pola unidade de tempo, e mídese en vatios (W).
A potencia á que pode funcionar un forno microondas pode ser da orde dos 1000 W.
Os valores típicos de potencia de emisión dos dispositivos Wi-Fi habituais atópase entre os 32 e os 100 mW (entre 0,032W e 0,1W) o cal é unha potencia insignificante, que non ten efecto algún sobre as nosas células.
Para entendelo pensemos, por exemplo, nas forzas. Unha forza de 1 N sobre o meu brazo non me provoca ningún efecto, pero unha forza de 10.000 N estrágamo completamente. Ben, pois o mesmo sucede coa radiación. A luz visible é a que nos permite ver, pero esa mesma radiación nun láser pode cortarnos a retina. Os efectos que podan ter sobre a saúde diferentes fenómenos físicos (radiación, temperatura, forzas, corrente eléctrica, etc.) teñen máis que ver coa súa magnitude que coa súa natureza.
A Axencia de Protección da Saúde británica di que “sentándose sobre un punto de acceso Wi-Fi durante un ano recíbese a mesma dose de radiación que cunha chamada de teléfono móbil de 20 minutos”. Habería que coñecer os datos exactos de potencia en cada caso e realizar os cálculos, pero supoño que a afirmación non vai desencamiñada.
Organización Mundial da Saúde: “A pesar das abundantes investigacións realizadas, até a data non hai probas que permitan concluír que a exposición a campos electromagnéticos de baixa intensidade sexa prexudicial para a saúde das persoas.
Instituto Nacional do Cancro de EEUU: “Non hai evidencia concluínte ou consistente de que a radiación non ionizante emitida polos teléfonos celulares estea asociada cun maior risco de cancro”
Journal of the National Cancer Institute: “O efecto fotoeléctrico non é unha cuestión de opinión, a absorción de enerxía de radiofrecuencia non pode romper as moléculas de ADN, e os estudos en animais son bastante consistentes en mostrar que non hai aumentos de cancro como consecuencia da absorción de enerxía de radiofrecuencia”.
O proxecto de divulgación EficienTIC é un conxunto de actividades e talleres dirixidos a escolares de ESO e Bacharelato dos centros escolares galegos, coa fin de difundir e divulgar os conceptos básicos e as tecnoloxías máis innovadoras das áreas nas que traballa EnergyLab (Centro Tecnolóxico de Eficiencia e Sostenibilidade Enerxética) e Gradiant (Centro Tecnolóxico das Telecomunicacións de Galicia), que son as áreas das tecnoloxías de Información e Comunicacións (TIC) e a da eficiencia enerxética.
Todo o mundo escoitou algunha vez que as ondas que emite o teléfono móbil son malas, que as das antenas de telefonía móbil son horriblemente malas, que a wifi que usamos para conectarnos a Internet é mala, e somos bastante máis benevolentes coas ondas que transmiten os sinais de radio e televisión.
Pero… son realemente malas? que estudios e informes científicos existen ao respecto?
O luns pasado no programa Escépticos de ETB faláronnos deste tema:
Usamos cookies para o correcto funcionamento do sitio web. Ao facer clic en Aceptar, aceptas o uso das cookies necesarias. Podes xestionar as cookies que queres activar.
Este sitio web utiliza cookies para mellorar a súa experiencia mentres navega polo sitio web. Delas, as cookies que se clasifican como necesarias almacénanse no teu navegador xa que son esenciais para o funcionamento das funcionalidades básicas do sitio web. Tamén utilizamos cookies de terceiros que nos axudan a analizar e comprender como usas este sitio web. Estas cookies almacenaranse no teu navegador só co teu consentimento e tes a opción de desactivalas.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duración
Descrición
ak_bmsc
2 hours
This cookie is used by Akamai to optimize site security by distinguishing between humans and bots
cf_ob_info
past
The cf_ob_info cookie is set by Cloudflare to provide information on HTTP Status Code returned by the origin web server, the Ray ID of the original failed request and the data center serving the traffic.
cf_use_ob
past
Cloudflare sets this cookie to improve page load times and to disallow any security restrictions based on the visitor's IP address.
cookielawinfo-checkbox-advertisement
1 year
Set by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie is used to record the user consent for the cookies in the "Advertisement" category .
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
CookieLawInfoConsent
1 year
Records the default button state of the corresponding category & the status of CCPA. It works only in coordination with the primary cookie.
cookiesession1
1 year
This cookie is set by the Fortinet firewall. This cookie is used for protecting the website from abuse.
JSESSIONID
session
The JSESSIONID cookie is used by New Relic to store a session identifier so that New Relic can monitor session counts for an application.
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Cookie
Duración
Descrición
language
session
This cookie is used to store the language preference of the user.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Cookie
Duración
Descrición
browser_id
5 years
This cookie is used for identifying the visitor browser on re-visit to the website.
CONSENT
2 years
YouTube sets this cookie via embedded youtube-videos and registers anonymous statistical data.
sid
session
The sid cookie contains digitally signed and encrypted records of a user’s Google account ID and most recent sign-in time.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Cookie
Duración
Descrición
NID
6 months
NID cookie, set by Google, is used for advertising purposes; to limit the number of times the user sees an ad, to mute unwanted ads, and to measure the effectiveness of ads.
VISITOR_INFO1_LIVE
5 months 27 days
A cookie set by YouTube to measure bandwidth that determines whether the user gets the new or old player interface.
YSC
session
YSC cookie is set by Youtube and is used to track the views of embedded videos on Youtube pages.
yt-remote-connected-devices
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.
yt-remote-device-id
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.
yt.innertube::nextId
never
This cookie, set by YouTube, registers a unique ID to store data on what videos from YouTube the user has seen.
yt.innertube::requests
never
This cookie, set by YouTube, registers a unique ID to store data on what videos from YouTube the user has seen.